Sinds 2005 is het volgens de Arbowet voor elk bedrijf met meer dan 25 werknemers verplicht om een preventiemedewerker aan te wijzen. Naar mijn idee kan een preventiemedewerker een belangrijke rol spelen op het gebied van ergonomisch werkplekadvies, maar krijgen ze te vaak te veel inhoudelijke verantwoordelijkheden.
Ik leg graag aan de hand van mijn ervaring in deze post uit wat het (grote) nut is van een preventiemedewerker, maar ook dat het af te raden is om een preventiemedewerker inhoudelijk in te zetten op het gebied van ergonomisch werkplekadvies. Het kan een averechts effect hebben!
Eerst: welke wettelijke taken heeft de preventiemedewerker?
Wat preventiemedewerkers precies voor verantwoordelijkheden hebben, hangt af van de grootte van het bedrijf. Zij hebben in ieder geval drie wettelijke taken:
- Het ondersteunen met het opstellen van een RI&E, vaak in samenwerking met een expert
- Het adviseren over een goed arbeidsomstandighedenbeleid, in samenwerking met Arbodeskundigen
- Het er op letten dat beleid (uit de RI&E bijvoorbeeld) wordt uitgevoerd en het helpen met het uitvoeren van arbo-maatregelen op de werkvloer.
De preventiemedewerker is belangrijk!
Een preventiemedewerker te kiezen die op de werkvloer aanwezig is, kan een hele belangrijke signalerende rol vervullen op het gebied van ergonomie. Gebruiken mensen ook daadwerkelijk de externe toetsenbord en muis die ze hebben gekregen? Nemen collega’s de tijd hun stoel goed in te stellen? Zijn er kapotte stoelen? Dit zijn vaak praktische zaken die voor een Arbodienst of extern expert die slechts sporadisch aanwezig is moeilijk te checken zijn. Heel belangrijk!
Een preventiemedewerker is als het goed is een aanspreekpunt die signalen kan doorgeven aan de werkgever. En als werkgever geef je door het serieus nemen van de rol van preventiemedewerker ook aan dat je gezondheid en veiligheid belangrijk vindt.
Maar een preventiemedewerker kan niet alles
Werknemers die ook preventiemedewerker zijn, doen dit meestal naast hun “normale baan”. Het is niet verplicht om een preventiemedewerker een training te geven, maar hier wordt (gelukkig) wel vaak in geïnvesteerd. Het gaat vaak om een korte training, die vooral ingaat op de signalerende functie. In de training wordt vaak aan de hand van dit soort plaatjes uitgelegd wat de “ideale” zithouding is, zodat ze kunnen signaleren als collega’s mogelijk niet goed zitten:
Naar mijn idee krijgen veel collega’s die een training hebben gevolgd op ergonomisch-inhoudelijk gebied vaak te veel verantwoordelijkheid. Zij hebben meestal geen medische achtergrond, en zouden niet ingezet moeten worden om inhoudelijke ergonomisch werkplekadvies te geven. Toch zie ik dat vaak gebeuren in bedrijven waar ik start.
Adviezen van nauwelijks of slecht opgeleide collega’s kunnen in het beste geval weinig waarde toevoegen, maar in het slechtste geval echt schadelijk zijn. Niemand – maar vooral mensen die fysieke klachten hebben (gehad) – zou klakkeloos plaatjes zoals hierboven moeten opvolgen. Er zijn heel veel uitzonderingen. Vooral nu de meeste mensen een deel van hun tijd thuiswerken zonder “perfect” meubilair is het van groot belang om te kijken naar de individuele situatie. Fysieke klachten hebben vaak een mentale oorzaak, die voor (interne) preventiemedewerkers vaak lastig te achterhalen of te bespreken is. Een externe expert kan mentale klachten vaak gemakkelijker en beter boven tafel krijgen.
Ik denk graag vrijblijvend mee over de rol van de preventiemedewerker in jullie organisatie. Neem vooral contact met me op!